T.C.
Yargıtay
9. Hukuk Dairesi
Esas No:2016/9695
Karar No:2017/6343
K. Tarihi:
MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA :Davacı, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini
istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası
için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya
incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının davalı firmada 17/06/2013 ila 15/05/2015 tarihleri
arasında Montaj elemanı olarak çalıştığını, iş akdinin davalı tarafça yazılı
bir fesih bildirimi yapılmaksızın, sözlü şekilde sonlandırıldığını, gerekçe
olarak ise “görev değişikliğini kabul etmemek” olarak gösterildiğini,
konuyu düzenleyen 4857 sayılı Kanunun 19. Maddesinde işten çıkartılma nedeninin
işçiye yazılı, açık ve kesin bir biçimde bildirilmesi gerektiğinin
belirtildiğini, buna uyulmadığını, öncesinde çalıştığı montaj bölümünden dikiş
bölümüne geçmesinin söylendiğini, bunu kabul etmediğini, bu nedenle işten
çıkartıldığını, teklif edilen bölümün davacı açısından daha ağır koşullar
taşıdığını, buna göre feshin haklı ve geçerli olmadığını belirterek, feshin
geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmesini talep
etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının çocuk sahibi olmak amacıyla tedavi görmeye
başladığını, bu nedenle devamsızlık yapma durumunun olduğunu, montaj hakkında
devamsızlığın idare edilmesinin mümkün olmadığını, davacıya kolaylık sağlamak,
devamsızlığını tölere edilmesini temin edebilmek amacıyla davacının manuel
dikiş bölümünde çalışmasının uygun görüldüğünü, davacının AMG altı üretim
operatörü olup, montaj hattı yanında sonradan görevlendirildiği dikiş hattının
da görevi kapsamında olduğunu, davacının 10/05/2015 tarihinde dikiş hattında
çalışmaya başladığını, 6 adet ürün diktiğini, ertesi gün ise o bölümde
çalışmayacağını belirterek üretim alanını terk ettiğini, yapılan tüm uyarılara
rağmen çalışmamak ve verilen görevi yapmamakta direndiğini, savunmasının
istenildiği halde savunma vermediğini, disiplin kurulu kararı ile davacının
işinin sonlandırıldığını, davacıya fesih bildiriminin tebliğ edilmek
istendiğini, ancak davacının bundan imtina ettiğini, davanın yersiz olduğunu,
reddi gerektiğini savunmuştur.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece yapılan yargılama sonunda, davacıya ilişkin olarak iş akdinin
sonlandırılması öncesinde tanzim edilen çok sayıda tutanak, buna göre olayın
meydana geliş şekli, bilirkişi raporunda belirtildiği şekilde iş akdinin
sonlandırılmasının haklı nedene dayanmasa da, geçerli sebeple yapıldığı
gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı taraf vekilleri temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
4857 sayılı İş Kanunu’nun 20/2 maddesi uyarınca “feshin geçerli bir sebebe
dayandığını ispat yükümlülüğü işverene aittir”. İşveren ispat yükünü yerine
getirirken, öncelikle feshin biçimsel koşullarına uyduğunu, daha sonra, içerik
yönünden fesih nedenlerinin geçerli (veya haklı) olduğunu kanıtlayacaktır.
Dairemizin kararlılık kazanan uygulaması bu yöndedir. (04.04.2008 gün ve
2007/29752 Esas, 2008/7448 Karar sayılı ilamımız).
4857 sayılı İş Kanununun 22 nci maddesindeki, “işveren, iş sözleşmesiyle
veya iş sözleşmesinin eki niteliğindeki personel yönetmeliği ve benzeri
kaynaklar ya da işyeri uygulamasıyla oluşan çalışma koşullarında esaslı bir
değişikliği ancak durumu işçiye yazılı olarak bildirmek suretiyle yapabilir. Bu
şekle uygun olarak yapılmayan ve işçi tarafından altı işgünü içinde yazılı
olarak kabul edilmeyen değişiklikler işçiyi bağlamaz. İşçi değişiklik önerisini
bu süre içinde kabul etmezse, işveren değişikliğin geçerli bir nedene
dayandığını veya fesih için başka bir geçerli nedenin bulunduğunu yazılı olarak
açıklamak ve bildirim süresine uymak suretiyle iş sözleşmesini feshedebilir.
İşçi bu durumda 17 ila 21 inci madde hükümlerine göre dava açabilir” şeklindeki
düzenleme, çalışma koşullarındaki değişikliğin normatif dayanağını oluşturur.
Getirilen bu düzenleme ile işçinin iş şartlarında esaslı değişikliği kabul
etmemesi halinde işveren ya bu değişikliği yapmamak ya da iş akdini feshetmek
zorunda kalmaktadır. Böylece işçi sadece kıdem tazminatı değil, sözleşmenin
işveren feshine bağlanan bütün haklarını isteyebilmekte, iş güvencesi
hükümlerinden yararlanma koşulları varsa feshin geçersizliğini ve işyerine
iadeyi talep edebilme olanağını elde etmektedir. İşverenin iş akdinde esaslı
bir değişiklik yapmak istediği durumlarda işçinin feshe zorlanması yerine
sözleşmeyi fesih riski işverene yüklenmektedir. Kısaca işçinin iş şartlarında
esaslı değişikliği kabul etmemesi, görevlendirilen işyerine gitmemesi, işçinin
feshi olarak değerlendirilemeyeceği gibi verilen görevleri hatırlatıldığı halde
ısrarla yapmama haklı nedeni de oluşturmayacaktır. Görevlendirme ve gitmeme
üzerine tutulan tutanakların sonuca etkisi de bulunmamaktadır.
Değişiklik feshinde de işveren, 22. Maddedeki yazılı yapılma, değişikliğin
nedenini veya başka bir nedenin olduğunu nedenini belirtme koşulunu uymak
zorundadır.
Dosya içeriğine göre davacı Montaj bölümünde çalışmakta ve aynı zamanda çocuk
sahibi olmak üzere tedavi görmektedir. Davacının isteği olmadığı halde kolaylık
sağlama, devamsızlığını tolere etme gerekçesi ile davalı işveren dikiş hattında
çalışması için görev yeri değişikliğine gitmiştir. Davacı iş şartlarına esaslı
değişiklik gerekçesi ile bu görevlendirmeyi kabul etmemiştir. Davacının tedavisi
nedeni ile yeni görev yerinin sağlığı açısından iş şartlarında esaslı
değişiklik olduğu dosyada alınan bilirkişi raporundan anlaşılmaktadır. Davalı
işverenin kabul etmeme üzerine tuttuğu tutanakların sonuca etkisi yoktur.
İşveren davacının montaj bölümünde çalışmasının işyerinde olumsuzluklara yol
açtığını kanıtlayamamıştır. Fesih geçerli nedene dayanmadığından davanın kabulü
yerine reddi hatalıdır.
4857 sayılı İş Yasasının 20/3 maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde
karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarda açıklanan gerekçe ile;
1. Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. Feshin GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının İŞE İADESİNE,
3. Davacının yasal süre içinde başvurusuna rağmen davalı işverence süresi
içinde işe başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminat miktarının
davacının kıdemi, fesih nedeni dikkate alınarak takdiren davacının 4 aylık brüt
ücreti tutarında BELİRLENMESİNE,
4. Davacı işçinin işe iadesi için işverene süresi içinde müracaatı halinde hak
kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar ücret ve
diğer haklarının davalıdan tahsilinin GEREKTİĞİNE,
5. Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
6. Davacının yaptığı 233.50 TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile
davacıya verilmesine, davalının yaptığı yargılama giderinin üzerinde
bırakılmasına,
7. Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre belirlenen 1.980,00 TL
ücreti vekaletin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8. Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde ilgilisine iadesine, 11/04/2017
tarihinde Kesin olarak oybirliği ile karar verildi.