Davacı Tarafından İmza İtirazına Uğramayan Bordrolarda Fazla Çalışma Tahakkuku Olan Dönemlerde Daha Yüksek Fazla Çalışma Yapıldığı Ancak Eşdeğer Delille İspat Edilebilir

Yargıtay 9. HD., E. 2021/3800 K. 2021/10275 T. 15.6.2021 T.C. Yargıtay Başkanlığı - 9. Hukuk Dairesi Esas No.: 2021/3800 Karar No.: 2021/10275 Karar tarihi: 15.06.2021 Belgeyi Lexpera’da Görüntüle BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ : ... 24. Hukuk Dairesi DAVA TÜRÜ : ALACAK İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 27. İş Mahkemesi Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, süresi içinde duruşmalı olarak temyizen incelenmesi davalı vekilince istenilmesi üzerine dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 15/06/2021 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü davalı adına gelen olmadı. Karşı taraf adına vekili Avukat ... geldi. Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklaması dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor sunuldu, dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I Davacı isteminin özeti: Davacı vekili, müvekkilinin davalının yurtdışı projelerinde 2006-2016 yılları arasında elektrikçi takım lideri olarak 2.500,00 ABD Doları net ücretle çalıştığını, davacının iş sözleşmesinin davalı işveren tarafından haksız ve hukuka aykırı olarak feshedildiğini beyanla kıdem ve ihbar tazminatı, fazla mesai ücreti, hafta tatili ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarını talep etmiştir. Davalı Cevabının Özeti: Davalı vekili, dava konusu alacakların zamanaşımına uğradığını, davacı işçinin davalının yurtdışındaki projelerinde çalıştığını, davacıya yaptığı fazla çalışma ücretlerinin yasa ve sözleşmeye uygun olarak ödendiğini, bordrolarda fazla çalışma sütunları ve tatil çalışması bölümleri olduğunu, ücretlerin banka kanalı ile ödendiğini ve ihtirazi kayıt ileri sürülmediğini, işçinin imzasını taşıyan bordronun sahteliği ispatlanana kadar kesin delil niteliğinde olduğunu savunarak davanın reddini talep etmiştir İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti: Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre, yazılı gerekçe ile davanın kabulüne karar verilmiştir. İstinaf Başvurusu: İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, davalı tarafça istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. Sayfa 1/3 Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti : Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesi ile davalı vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir. Temyiz: Bölge Adliye Mahkemesinin kararına karşı, davalı vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur. Gerekçe: 1-Dosya kapsamının birlikte değerlendirilmesiyle yapılan inceleme sonucunda, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kurallarına göre, davalının aşağıdaki bendin kapsamı haricindeki sair temyiz itirazlarının reddi ile İlk Derece Mahkemesi kararının ve bu karara karşı istinaf başvurusunu esastan reddeden Bölge Adliye Mahkemesi kararının davalı temyizi yönünden aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan yönleri usul ve kanuna uygun görülmüştür. 2-Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp ispatlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır. Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları, delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın bu tür yazılı belgelerle ispatlanamaması durumunda tarafların dinletmiş oldukları şahit beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada gözönüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır. İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille söz konusu olabilir. Buna karşın, bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda dahi, işçinin geçerli bir yazılı belge ile bordroda yazılı olandan daha fazla çalışmayı yazılı delille ispatlaması gerekir. Bordrolarda tahakkuk bulunmasına rağmen bordroların imzasız olması halinde ise, varsa ilgili dönem banka ve tüm ödeme kayıtları celp edilmeli ve ödendiği tespit edilen miktarlar yapılan hesaplamadan mahsup edilmelidir. Yukarıda fazla çalışmanın ispatı konusunda anlatılan ilkeler, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil günlerinde yapılan çalışmaların ispatı açısından da geçerlidir. Somut olayda, davacı işçi dava dilekçesinde; işyerinde yapmış olduğu fazla mesai hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının ödenmediğini ileri sürmüş, davalı işveren ise davacıya yaptığı fazla mesai, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil çalışması ücretlerinin banka kanalı ile ödendiğini savunmuştur. İlk Derece Mahkemesi ile bu karara karşı istinaf yoluna başvuran davalının istinaf itirazlarının esastan reddine hükmeden Bölge Adliye Mahkemesince; “davacının ücret bordrolarında değişen fazla mesai ve tali tahakkuklar bulunmakla birlikte bordro neti hep 2.500,00 ABD Doları civarında olduğu, bordrolardaki fazla mesai tahakkukuklarının gerçeği yansıtmadığından” bahisle dava konusu fazla mesai, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil alacaklarının kabulüne karar verilmiş ise de davacının dava dilekçesinde temel ücretinin bölünmek suretiyle bir kısmının bordrolarda fazla mesai ücreti olarak gösterildiğine yani bordro hilesi 9. HD., E. 2021/3800 K. 2021/10275 T. 15.6.2021 Sayfa 2/3 yapıldığına dair bir iddiası bulunmamaktadır. Dosya içerisinde mevcut imzalı ücret bordroları incelendiğinde; fazla mesai, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücretine yönelik tahakkukların aylara göre farklılık arz ettiği, bazı aylarda ise tahakkukların ve net ödenen ücretin aynı olmasının imzalı bordroların gerçeği yansıtmadığı şeklinde nitelendirilemeyeceği açıktır. Kural olarak, davacı tarafından imza itirazına uğramayan bordrolarda fazla çalışma tahakkuku olan dönemlerde daha yüksek fazla çalışma yapıldığı ancak eş değer bir delille ispatlanabileceğinden bu tarz yazılı delillerin dosyada yer almadığı göz önüne alınarak fazla çalışma tahakkuku olan dönemler dışlanarak dava konusu talepler hüküm altına alınması gerekmekte ise de; mahkemece kabul edilen aylık ücret ile bordrolarda gösterilen ücretin farklı olması karşısında, fazla mesai, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti tahakkuku olup da ödeme yapılan aylarda, bordrolarda gösterilen fazla çalışma saatleri esas alınarak kabul edilen ücret üzerinden yapılacak hesaplama sonucunda tespit edilecek fazla mesai, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücret alacaklarından bordroda ödenen miktarlar da mahsup edilerek karar verilmesi gerekirken hatalı gerekçe ile yazılı şekilde karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir. SONUÇ: Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının ve bu karara karşı istinaf başvurusunu esastan reddeden Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin ise kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, davalı yararına takdir edilen 3.050,00 TL duruşma vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 15.06.2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.