ECRİMİSİL DAVALARI

Ecrimisil Nedir?

Ecrimisil, diğer bir deyişle işgal tazminatı, hak sahibinin taşınmazı haksız biçimde kullanan kötü niyetli zilyetten isteyebileceği en azı kira geliri, en fazlası mahrum kalınan gelir kaybına denk gelen bir bedeldir.

Kamulaştırmasız el atma konusunda ecrimisil, mülk sahiplerini kamuya karşı korumak düşüncesinin mahsulüdür. Bir başka deyişle Hazine açısından bakıldığında ecrimisil hazine mallarını özel kişi ve kuruluşlara karşı korumakta iken, kamulaştırmasız el atma mevzuunda ise özel mülkiyet sahiplerinin haklarını kamuya karşı korumaktadır.

Genel olarak, taşınmaza fiilen el atılması sonucu bu taşınmazı kullanamayan malikler taşınmazın niteliğine göre mahrum kaldıkları ürün gelir kaybı veya kira bedelini ecrimisil olarak el atan idareden isteyebilirler.

Yargıtay İçtihadı Birleştirme Genel Kurulu 08.03.1950 tarihinde verdiği 1945/22 E. 1950/4 K. Sayılı kararında haksız kullanıcının (şagil) "Başkasının gayrimenkulünü haksız olarak elinde tutmuş olmasından doğan zararları ve elde ettiği veya elde etmeği ihmal eylediği semereleri tazmin ile mükellef olduğuna" karar vermiştir. Bu kararda şagilin, taşınmazı işgalinden dolayı bir zarar doğmamış ise tazminat ödenmesinin gerekmediğine de hükmedilmiştir. İçtihadı Birleştirme Kararları kanun hükmünde olmakla adli mercileri bağlayıcı niteliktedir.

Taşınmazı, kamu tarafından geçici olarak işgal edilen yahut kamulaştırmasız el atılan mülk sahibi, işgal eden veya el atan idareye karşı uğradığı zararın tazmini için dava açabilir. Mülk sahibi, işgalin vasfına göre sadece men'i müdahale davası açabileceği gibi, ecrimisil davası ile meni müdahale davasını birlikte de açabilir.

Kamulaştırmasız el atmalarda mal sahibi tazminat davası ile birlikte, dava tarihinden geriye doğru ecrimisil davasını da birlikte açabilir. Bu tür tazminat davalarında, kamulaştırmasız el konulan taşınmazın dava tarihindeki değeri belirlenir. Dava tarih itibariyle belirlenen bedelin, dava tarihinden itibaren kanuni faizi ile birlikte tahsiline karar verilir.

Av. Selçuk ENER-Stj. Av. Ahmet Talha SOYDAN