HÜKÜM FIKRASINDA TARAFLARA TANINAN HAKLAR DEĞİŞTİRİLEMEZ
Yargıtay 9.Hukuk Dairesi 2023/14830 E. 2023/13780 K. 04.10.2023 T.
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; 26.12.2022 tarihli şerh ile hatalı yazıldığı gerekçesiyle fazla çalışma alacağı yönünden hükmün düzeltilmesine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin davalıya ait işyerinde 31.03.2011-07.11.2013 tarihleri arasında gece güvenlik işinde çalıştığını, ... sözleşmesinin ekonomik sebeplerle feshedildiğini ve işçilik alacaklarının ödenmediğini ileri sürerek; kıdem ve ihbar tazminatları ile ücret, fazla çalışma, ... bayram ve genel tatil ücret alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davacının hak etmiş olduğu alacakların ödendiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 09.07.2015 tarihli 2014/6 Esas ve 2015/282 Karar sayılı kararıyla; davalı işverence ibraz edilen imzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ile ... bayram ve genel tatil tahakkuklarının bulunduğu gerekçesiyle bu taleplerin reddine karar verildiği, dava açıldıktan sonra ödendiği anlaşılan 6.000,00 TL'nin kıdem ve ihbar tazminatı ile ücret alacağından mahsup edildiği, bakiye kıdem tazminatı ve ücret alacağının kalmadığı, bakiye ihbar tazminatının ise hüküm altına alındığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Dairemizin 08.01.2019 tarihli ve 2015/28214 Esas, 2019/316 Karar sayılı ilâmı ile; davalının tüm, davacının diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek, ücret bordrosu sunulmayan dönemler için tanık beyanları ve dosyadaki diğer bilgi ve belgeler bir değerlendirmeye tâbi tutularak, davacının fazla çalışma ve ... bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının bulunup bulunmadığının saptanmasına yönelik olarak kararın Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 12.11.2020 tarihli ve 2019/98 Esas, 2020/323 Karar sayılı kararıyla; bozma ilâmı doğrultusunda dosyanın ek rapora gönderildiği, 04.11.2019 tarihli ek raporda bozma ilâmına uygun hesaplama yapıldığı; ancak fazla hesaplanan fazla çalışma ücreti ile ... bayram ve genel tatil ücret alacakları yönünden daha önce davacı tarafından ıslah hakkı kullanıldığından, fazla çalışma ile ... bayram ve genel tatil taleplerinin bu dava yönünden reddine, bu alacak kalemleri yönünden davacının fazlaya ilişkin hakkının saklı tutulmasına karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 17.03.2021 tarihli ve 2021/2277 Esas, 2021/6316 Karar sayılı ilâmı ile; Mahkemece davacının dava dilekçesindeki talepleri dikkate alınarak, alacaklara ilişkin tespitin talebinin altında kalması durumunda tespit edilen miktar kadarıyla, talebinden fazla tespit yapılması durumunda ise talebi ile bağlı kalınmak suretiyle fazla çalışma ücreti ile ... bayram ve genel tatil ücreti alacağının hüküm altına alınması gerektiği, dava açıldıktan sonra davalı tarafça yapılan ödemenin kıdem ve ihbar tazminatları ve ücret alacağından mahsup edilmesine karşın ödemenin tekrar fazla çalışma ücretinden mükerrer olarak düşülmesinin hatalı olduğu, yapılan ödemenin dava açıldıktan sonra yapıldığı gözetilerek vekâlet ücretinin belirlenmesi gerektiğine yönelik Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda, bilirkişi raporu doğrultusunda fazla çalışma ile ... bayram ve genel tatil alacaklarının hüküm altına alındığı, fazla çalışma alacağı bakımından indirim yapıldıktan sonra net 5.133,31 TL alacağı olduğunun tespit edildiği ancak dava dilekçesinde sehven bu alacak için 7.500,00 TL talep edilmiş gibi hüküm kurulduğu, gerekçe yazım aşamasında talepten fazlaya hükmedildiğinin fark edilmesi üzerine tavzih ile fazla çalışma alacağının 750,00 TL olarak düzeltildiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; tavzih kararına itiraz ettiklerini, Mahkemece kendilerine ıslah için süre verilmediğini ileri sürerek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyetine ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; taraflara tanınan haklar ve yüklenen borçların tavzih ya da tashih kararı ile değiştirilmesinin mümkün olup olmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 6100 sayılı Kanun'un "Hükmün tashihi" kenar başlıklı 304 üncü maddesi şöyledir:
" (1) Hükümdeki yazı ve hesap hataları ile diğer benzeri açık hatalar,
mahkemece resen veya taraflardan birinin talebi üzerine düzeltilebilir. Hüküm tebliğ edilmişse
hâkim, tarafları dinlemeden hatayı düzeltemez. Davet üzerine taraflar gelmezse, dosya üzerinde
inceleme yapılarak karar verilebilir.
(2) Tashih kararı verildiği takdirde, düzeltilen hususlarla ilgili karar, mahkemede
bulunan nüshalar ile verilmiş olan suretlerin altına veya bunlara eklenecek ayrı bir kâğıda
yazılır, imzalanır ve mühürlenir. "
3. 6100 sayılı Kanun'un "Hükmün tavzihi" kenar başlıklı 305 inci maddesi şöyledir:
" (1) Hüküm yeterince açık değilse veya icrasında tereddüt uyandırıyor yahut birbirine aykırı fıkralar içeriyorsa, icrası tamamlanıncaya kadar taraflardan her biri hükmün açıklanmasını veya tereddüt ya da aykırılığın giderilmesini isteyebilir.
(2) Hüküm fıkrasında taraflara tanınan haklar ve yüklenen borçlar, tavzih yolu ile sınırlandırılamaz, genişletilemez ve değiştirilemez. "
3. Değerlendirme
1.Temyizen incelenen Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davacı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut olayda Mahkemece dava dilekçesinde talep edilen miktar aşıldığı gerekçesiyle fazla çalışma alacağına ilişkin hüküm fıkrası düzeltilerek dava dilekçesindeki talep miktarı ile sınırlı olarak hüküm kurulmuştur.
3. Hüküm fıkrasında taraflara tanınan haklar ve yüklenen borçlar, tavzih ya da tashih yolu ile sınırlandırılamaz, genişletilemez ya da değiştirilemez. Buna göre Mahkemece 26.12.2022 tarihli karar ile fazla çalışma alacağına ilişkin hükmün değiştirilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Mahkeme kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
04.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.