KASTEN ÖLDÜRMEYE TEŞEBBÜS SUÇUNUN UNSURLARI VE MÜŞTEREK FAİLLİK

 

Kasten öldürmeye teşebbüs, fail tarafından insan hayatına kasten son vermeye elverişli bir hareket icra edilmesine rağmen ölüm sonucunun gerçekleşmemesi halinde olur. Kasten öldürmeye teşebbüs ile kasten yaralama suçu arasında bazı temel ayırımlar vardır. Ancak en temel ayırım, kastın farklılığıdır. Kasten yaralama suçunda sonuç daha hafif olup fail tarafından ölüm kastıyla değil, yaralama kastıyla hareket edilmiştir. Failin kastı öldürmeye yönelik ise o halde kasten öldürme suçuna teşebbüs gündeme gelecektir.

Kasten öldürmeye teşebbüs suçunun şartlarının oluşup oluşmadığı incelenirken failin kastının öldürmeye mi yaralamaya mı yönelik olduğu, failin olay öncesi, olay sırası ve olay sonrası davranışları ölçü alınarak somut olaya göre belirleme yapılmalıdır.

Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun 2008/184 Karar sayılı kararında, kasten öldürmeye teşebbüs suçunun oluşup oluşmadığı değerlendirilirken; taraflar arasında husumet bulunup bulunmadığı, olayda kullanılan silahın öldürmeye elverişli olup olmadığı, mağdurdaki darbe sayısı ve şiddeti, darbelerin vurulduğu bölgenin hayati önem taşıyıp taşımadığı, failin mağdura yönelik fiiline kendiliğinden mi yoksa kendisi dışındaki engel bir sebepten dolayı mı son verdiği, failin olay sonrası mağdura yönelik davranışları dikkate alınır.

Failin davranışlarından kastın tam belirlenemediği hallerde şüpheden sanık yararlanır ilkesi gereği sanık lehine yorum yapılarak kastın öldürmeye değil, yaralamaya yönelik olduğu kabul edilmelidir.

Aşağıda, kasten öldürmeye teşebbüs suçunun oluşabilmesi için aranan koşullar listelenmiş ve Yargıtay içtihatları ile desteklenmiştir;

 

1. Taraflar Arasında Olay Öncesinde Öldürmeyi Gerektirir Bir Husumetin Bulunup Bulunmadığı;

“…sanık ile mağdur olay öncesinde iş nedeniyle basit bir sürtüşme yaşamışlarsa da, aralarında öldürmeye sebep olabilecek tarzda bir husumetin de bulunmadığı, netice olarak sanığın eyleminin nitelikli kasten yaralama olarak vasıflandırılması gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile sanık hakkında öldürmeye teşebbüs suçundan hüküm kurulması, bozma nedenidir…”

(Yargıtay 1. Ceza Dairesi 2021/356 K.)

___________________________________________________________

“…Sanık … ile katılan …‘ün olaydan uzunca bir süre önce sanığa lakap takma meselesinden dolayı kavga ettikleri, olay tarihinde; sanığın katılanı markete girerken gördüğü, katılanın çıkışını beklediği, kendisine olaydan yaklaşık bir ay kadar önce küfür ettiğini öğrenmesi sebebiyle çıkışta katılanın marketin yan tarafındaki ara sokağa çağırdığı, burada kendisine küfür edip etmediğini sorduğu, katılanın kendisine “küfrettim, iyi yaptım” şeklinde cevaplar vermesine sinirlenen sanık …‘in, cebinden çıkardığı ve ele geçmeyen bıçağı katılana doğru sallamaya başladığı, sanığın bu eylemi neticesinde katılanın, sol ön kolundan, karın ve bel bölgesinden yaralandığı, olayın olduğu sokaktan birlikte çıktıkları, sanığın katılana “bir daha seni burda görmeyeceğim” dediği, katılanın bisikletine binerek sanığın ise yaya olarak olay yerinden uzaklaştıkları, katılanın sadece karnından aldığı bıçak darbesi nedeniyle oluşan yaralanmanın hayati tehlikeye sebep olduğu olayda; sanığın katılanı o an öldürmesine ve eylemine devam etmesine herhangi bir engel olmamasına rağmen eylemine son vermesi, sanık ile katılan arasında önceye dayalı husumetin öldürmeyi gerektirecek nitelikte olmadığı dikkate alınarak, sanığın eylemi ile ortaya çıkan kastının yaralamaya yönelik olduğu anlaşılmıştır…”

(Yargıtay 1. Ceza Dairesi 2021/5876 K.)

 

1. Olayda Kullanılan Silahın Öldürmeye Elverişli Olup Olmadığı;

“…Sanığın suçu işlemeye elverişli 5237 sayılı TCK’nin 6/1-f maddesi uyarınca silahtan sayılan bıçakla mağdur …‘de hedef aldığı vücut bölgesi nazara alındığında, sanık …‘ın eylemi ile açığa çıkan kastının öldürmeye yönelik olduğu, bu nedenle kasten öldürmeye teşebbüs suçundan cezalandırılması gerektiği gözetilmeksizin, suç vasfında hataya düşülerek sanığın nitelikli kasten yaralama suçundan cezalandırılmasına karar verilmesi, bozma nedenidir…”

(Yargıtay 1. Ceza Dairesi 2021/9125 K.)

 

1. Mağdurdaki Darbe Sayısı Ve Şiddeti;

“…Sanık ile katılanlar arasında olay öncesine dayalı, öldürmeyi gerektiren husumet bulunmamakta ise de katılanların ele geçmeyen bıçakla yaralandıkları, katılan ...'un boğazında bir adet, ...'ın ise değişik vücut bölgelerinde en az yedi adedi derin olmak üzere on dört adet bıçak darbesi olduğu, katılanların hayati bölgelerinin hedef aldığı, sanığın eylemi neticesinde katılanların hayati tehlike geçirecek şekilde yaralandıkları, sanığın katılanlara yönelik eylemlerini tanıkların araya girmeleri ile devam ettiremeyerek olay yerinden kaçması karşısında sanığın kastının yaralama olmadığı, katılanları öldürmeye teşebbüs ettiğinin kabulünde bir isabetsizlik görülmediğinden ONANMASINA…”

(Yargıtay 1. Ceza Dairesi 2022/3013 E. 2022/8188 K.)

 

1. Darbelerin Vurulduğu Bölgenin Hayati Önem Taşıyıp Taşımadığı;

“…Mağdurun, sanığın ablası ile evli olduğu ve ablasına şiddet uygulaması nedeniyle aralarında husumet bulunduğu, sanığın mağdurun vücudunda hedef aldığı tüm bölgelerin hayati önem taşıyan bölgelerden (sanığın elindeki niteliksiz bıçakla mağdurun bir kez göğüs bölgesine, birkaç kez de karın bölgesine vurduğu anlaşılmıştır. Sanığın eylemi neticesinde mağdurun, göğüs sol ön yüzde 2 cm.'lik, karın sol üst kadranda 2 cm.'lik ve sol yan boşlukta 3 cm.'lik ve 1 cm.'lik kesiler meydana geldiği,) olduğu, suçta kullanılan bıçağın öldürme suçunu işlemeye elverişli olduğu, mağdurun vücuduna isabet eden darbe sayısı, sanığın eylemine engel hâl nedeniyle son vermesi ve ölüm neticesinin meydana gelmesini önlemeye yönelik herhangi bir davranışta bulunmaması, sanığın eylemi neticesinde mağdurun sol göğüs bölgesinden aldığı yaralanma ile hayati tehlike geçirdiği anlaşılmakla sanığın kastının öldürmeye yönelik olduğu belirlendiğinden…”

(Yargıtay 1. Ceza Dairesi 2022/1863 E. 2022/4491 K.)

 

1. Failin Mağdura Dönük Fiiline Kendiliğinden Mi Kendisi Dışındaki Engel Bir Sebepten Dolayı Mı Son Verdiği;

 

“…Taraflar arasında öldürmeyi gerektirecek husumetin olmaması, kavganın hareketlilik ortamında tek darbe ile yetinilmesi, özellikle hayati bölgelerin hedef alındığını ve öldürme kastıyla hareket edildiğini gösterir kesin kanıt bulunmaması, engel hal bulunmağı halde eylemin sürdürülmemesi karşısında, yaralama suçundan, ancak zararın ağırlığı nedeniyle temel cezanın tayininde alt sınırdan uzaklaşmak suretiyle karar verilmesi yerine, adam öldürmeye teşebbüs suçundan yazılı şekilde hüküm kurulması BOZMAYI gerekirmiştir…”

 

(Yargıtay 1. Ceza Dairesi 2010/2677 E. 2013/3476 K.)

 

 

1. Failin Olay Sonrası Mağdura Yönelik Davranışları;

 

“…Sanıkların olay günü babasına ait terzi dükkanında oturmakta olan katılana “Sincar’ın oğlu sen misin” diye sorup, evet diye yanıtlaması üzerine hep birlikte saldırarak, kafatasında açık çökme kırığı, baş bölgesinde 7 adet kesi ve hayati tehlike oluşturacak şekilde yaraladıkları olayda; olay yerinde kanlı taş bulunması, sanıkların ellerinde taş, silah ve makas olduğu halde hep birlikte katılana vurduklarına ve bir kısım sanıklar tarafından tutularak engellendiklerine dair tanık anlatımları, doktor raporları, teşhis tutanakları, hedef alınan bölge, sanıklar ile katılanın ailesi arasındaki husumet ile sanıkların olay sonrası davranışları hep birlikte değerlendirildiğinde; mahkemenin sanıkların fikir ve eylem birliği içerisinde hareket ettiklerine dair kabul, gerekçe ve takdirinde bir isabetsizlik yoktur…”

 

(Yargıtay 1. Ceza Dairesi 2017/4917 K.)

Kasten Öldürmeye Teşebbüs Suçunda Müşterek Fail

 

Kanunda tanımlanan haksızlık birden fazla suç ortağı tarafından gerçekleştirilirse müşterek faillik söz konusudur. Müşterek faillikte, birlikte suç işleme kararına bağlı olarak, suçun icrai hareketleri birlikte gerçekleştirilmekte dolayısıyla fiilin icrası üzerinde müşterek hakimiyet kurulmaktadır.

 

“…Suç teşkil eden muayyen bir fiil, kişi tarafından müstakilen işlenebileceği gibi, birden fazla kişinin iştirakiyle de gerçekleştirilebilir. Birlikte suç işleme kararına bağlı olarak suçun icrai hareketlerinin birlikte gerçekleştirilebilmesi ve dolayısıyla haksızlık teşkil eden fiilin icrası üzerinde müşterek hakimiyet kurulması halinde müşterek failllik söz konusudur…”

(Yargıtay 1. Ceza Dairesi 2015/3124 E. 2016/94 K. 19.01.2016 T.)

_________________________________________________________

“…Oluşa, dosya kapsamına ve mahkemenin kabulüne göre; tarla yolunda maktullerle ilk tartışmayı yaşayan sanığın, köye dönerek evinden tüfek aldığı, tartışmayı diğer sanığa anlattığı ve maktulleri yolda karşılamak amacıyla yeniden hareket ettiği, köyün girişinin ilerisinde maktulleri beklediği ve traktörle hareket halinde olan maktullere etkili mesafeden birden fazla kez ateş ettiği, atışlar sonucu yalnızca traktörün isabet aldığı, köy girişinde bekleyen diğer sanık ise maktullere ateş ederek ölümlerine neden olduğu olayda, sanığın diğer sanık ile birlikte fikir ve irade birliği içinde hareket edip, eylem üzerinde müşterek hakimiyet kurmak suretiyle suçlara TCK'nin 37. maddesi kapsamında katıldığı, üzerine atılı suçlardan TCK'nin 37. maddesi kapsamında müşterek fail sıfatıyla sorumlu tutularak cezalandırılması gerektiği” belirtilmiştir…”

(Yargıtay 1. Ceza Dairesi 2018/891 E. 2020/49 K.)

_________________________________________________________

d)- Kardeşi olan Niyazi'nin mağdur Tamer'i bıçakladığı sırada birlikte hareket eden sanık Hüseyin'in mağdurun direncini kıracak şekilde ona vurduğu, bu itibarla Niyazi ile birlikte fikir ve eylem birliği içinde Tamer'e yönelik kasten öldürmeye teşebbüs fiili üzerinde müşterek hakimiyet kurduğu ve TCK'nun 37/1. maddesi uyarınca tahrik altında kasten öldürmeye teşebbüs suçundan müşterek fail olarak sorumlu tutulması gerektiği nazara alınmadan, yanılgılı değerlendirme sonucu kasten yaralama suçundan mahkumiyet hükmü tesisi,

(Yargıtay 1. Ceza Dairesi 2015/2010 E. 2015/5737 K. 25.11.2015 T.)

 

Sonuç olarak, Yargıtay kasten öldürmeye teşebbüs suçunda şüphelinin veya sanığın müşterek fail sıfatını haiz olabilmesi için suça konu fiil üzerinde diğer şüpheli veya sanık ile birlikte hakimiyet ve diğer şüpheli sanıkta suça konu silah olduğunun bilinip bilinmemesinin de müşterek faillik hususunun değerlendirilmesinde önemli olacağına işaret etmektedir.

Av. Özge ÇALHAN