KOŞULLU BAĞIŞLAMADA KOŞULA AYKIRILIK BAĞIŞTAN DÖNME HAKKI TANIR

Yargıtay 1. Hukuk Dairesi 2018/3840 E. 2018/12833 K. 26.09.2018 T.

Taraflar arasında görülen ......... davası sonunda, yerel mahkemece davanın reddine ilişkin olarak verilen karar davacı tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla Tetkik Hakimi ...'un raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü.

-KARAR-

Dava, bağıştan rücu hukuksal nedenine dayalı tapu iptali-tescil isteğine ilişkindir.

Davacı, paydaşı olduğu 11181 ada 1 parsel sayılı taşınmazı davalı belediyeye “............ vs hizmetlerde kullanılmak” şartıyla bağış suretiyle temlik ettiğini, ancak devir üzerinden uzun süre geçmesine rağmen bağış amacına yönelik kullanım olmadığını ileri sürerek davalı adına olan tapu kaydının iptali adına tescili istemi ile eldeki davayı açmıştır.

Davalı, hak düşürücü sürenin dolduğunu, bağışın koşulsuz olarak yapıldığını belirterek davanın reddini savunmuştur.

Mahkemece, bağışın koşulsuz olarak yapıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Dosya içeriği ve toplanan delillerden; davacının 202/11567 pay ile paydaşı olduğu taşınmazı 07/04/2006 tarih 6095 yevmiye numaralı resmi senet ile ‘...Onaylanmış imar planının (......... alanı, .........yeri vb) umumi hizmetlere ayrılan ve yasada öngörülen %40 düzenleme ortaklık payı üzerinde kalarak uygulama alanlarındaki sahada kalan payını kayıtsız, şartsız ve bedelsiz olarak davalı ... Belediyesi'ne bağışladığı anlaşılmaktadır.

Bilindiği üzere, bağıştan dönme (rücu) bağışlayanın tek yanlı, bağışlanana varması gereken beyanıyla geriye yürürlü (...... şamil) olarak hukuki ilişkiye son veren yenilik doğurucu bir haktır.

Bağışlayan koşullu veya mükellefiyetli şekilde bağışta bulunmuşsa, bağışlanandan hukuka, ahlaka aykırı veya imkansız olmadığı sürece 818. sayılı Borçlar Kanunu'nun (BK) 241. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) 291. maddesi uyarınca koşul veya mükellefiyetin yerine getirilmesini isteyebilir. Haklı bir neden olmaksızın yerine getirilmemesi halinde de BK. nin 244/3. TBK. nin 295. maddesine dayanarak bağıştan dönme hakkını kullanıp verdiğini geri isteyebilir.

Hemen belirtmek gerekir ki; bağış sözleşmesindeki koşul veya mükellefiyetin niteliğinin, kapsamının yerine getirilme zamanının tam olarak tespiti büyük önem taşır. Bu itibarla salt kullanılan sözlerin değil, tarafların gerçek iradelerinin ve bağışlayanın asıl amacının ortaya çıkarılması gerekir. Ayrıca amacın gerçekleşmeyeceğinin kesin biçimde anlaşılması tarihi ile bu tarihten itibaren BK. nin 246. TBK. nin 297. maddesine göre bir yıllık hak düşürücü süre içerisinde bağıştan dönme (rücu) hakkının kullanılıp kullanılmadığının araştırılması da zorunludur.

Somut olaya gelince, bağışlamada tarafların gerçek iradesi önem taşıdığından ve resmi akitten taşınmazın ......... alanı, .........yeri vb yapılması amacıyla temlik edildiği, anlaşıldığından bağışın koşullu olduğu ve koşulun yerine getirilmediği açıktır.

Hal böyle olunca, davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı olduğu üzere hüküm tesisi doğru değildir.

Davacının yerinde görülen temyiz itirazlarının kabulü ile yerel mahkeme kararının açıklanan nedenlerden ötürü (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK'un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 26.09.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.