ŞARTLARI YERİNE GETİRİLMEDİĞİ TAKDİRDE TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNDEN YARARLANILAMAZ
Yargıtay 9.Hukuk Dairesi 2023/13034 E. 2023/11643 K. 11.09.2023 T.
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili davacının ... İl Sağlık Müdürlüğünde 12.02.2019 tarihinden itibaren inşaat boyacısı olarak çalıştığını, davacının 01.01.2019-31.12.2020 yürürlük süreli ... Sağlık ... Sendikası ile işveren sendikası olan ... Ağır Sanayii ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası (...) arasında imzalanan toplu ... sözleşmesinden faydalandığını, toplu ... sözleşmesinin imza tarihinde ... Sağlık ... Sendikası üyesi olan davacının sonrasında istifa etse dahi yürürlük süresi boyunca dayanışma aidatı ödemek suretiyle ilgili toplu ... sözleşmesinden yararlanmaya devam ettiğini, 01.01.2021 tarihinden itibaren de bu sözleşmeden 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu’nun (6356 sayılı Kanun) 36 ncı maddesi uyarınca ... ... sözleşmesi hükmü olarak yararlanmaya devam edeceğini, 01.01.2019-31.12.2020 yürürlük süreli Toplu ... Sözleşmesinin 36 ncı maddesinin birinci fıkrasında hizmet zammına ilişkin düzenlemeye yer verildiğini, bu maddeye göre teknik elemanlara emsali memur personele ödenen ... gücü, ... riski, temininde güçlük zammı ve özel hizmet tazminatı tutarı hizmet zammının net olarak ödeneceğinin kararlaştırıldığını, davacının fiilen teknik personel olarak çalışmasının söz konusu tazminata hak kazanmak için yeterli olduğunu, emsal yargı kararlarının da benzer yönde olduğunu, davacıya şimdiye kadar hizmet zammının düz işçiye ödenen %13 hizmet zammı olarak ödendiğini, davacının teknik personel olması sebebiyle yapılan ödemenin eksik olduğunu ileri sürerek davacının işe giriş tarihi olan 15.09.2019 tarihinden dava tarihine kadar davacıya toplu ... sözleşmesinden kaynaklanan eksik ödenen hizmet zammı alacağının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; Mahkemenin yetkisiz olduğunu, zamanaşımı def’inde bulunduklarını, davacının İdareden herhangi bir alacağının bulunmadığını, davacı tarafından talep edilen faiz türüne ve başlangıç tarihine itiraz ettiklerini, işyerinde yürürlükte bulunan 01.01.2019-31.12.2020 yürürlük süreli ... Sağlık ... Sendikası ile ... arasında 10.08.2020 tarihinde imzalanan Toplu ... Sözleşmesinin 36 ncı maddesinde hizmet zammına ilişkin düzenlemeye yer verildiğini, cevap dilekçesi ekinde yer alan "Uyuşmazlıkların ... Kurulu Kararı"na göre teknik elemanı kavramına hangi işçilerin girdiğinin belirlendiğini, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu (657 sayılı Kanun) ve anılan Kanun'a dayanılarak yürürlüğe konulan Devlet Memurlarına Zam ve Tazminat Ödenmesine İlişkin 2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin konuya ilişkin emsal kararları değerlendirildiğinde personele teknik hizmet zammı ödenebilmesi için “teknik eleman” olarak belirlenmiş alanlarda istihdam edilmiş olması, fiili olarak görev yapması, ayrıca en az orta derecede mesleki tahsil/teknik lise veya dengi okul mezunu olma şartlarını sağlaması gerektiğini, davacıya öğretim durumu itibarıyla gerekli şartı taşımadığından ödeme yapılmadığını ileri sürerek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 07.04.2022 tarihli ve 2021/162 Esas, 2022/292 Karar sayılı kararıyla; davacının inşaat boyacısı olarak çalıştığı, ortaokul mezunu olduğu, davacıya emsal nitelikteki memurun da teknik hizmetlerde teknisyen olarak çalıştığı ve ortaokul mezunu olduğu, emsal nitelikteki söz konusu memura %61 oranında hizmet zammı uygulandığı, davacının ilgili toplu ... sözleşmesinin 36 ncı maddesinin (1) inci bendinde düzenlenen hizmet zammına hak kazandığı gerekçesiyle bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 23.....2022 tarihli ve 2022/2340 Esas, 2022/2532 Karar sayılı ilâmıyla; ilgili toplu ... sözleşmesinde her ne kadar teknik eleman tanımında yer alan görevlerde çalışan işçinin, lise ve dengi okullarda tahsili ile 657 sayılı Kanun ve anılan Kanuna dayanılarak yürürlüğe konulan Devlet Memurlarına zam ve tazminat ödenmesine ilişkin Bakanlar kurulu kararı gereğince ... güçlüğü zammı, ... riski zammı ve temininde güçlüğü zammı ve özel hizmet tazminatına hak kazanıldığı kararlaştırılmış ise de davalı tarafça dosyaya ibraz edilen emsal işçi bordrosunda, davacı gibi orta okul mezunu işçinin özel hizmet tazminat oranının %61 olduğunun görüldüğü, davalı Bakanlıkça işyeri uygulaması yapılarak öğrenim (tahsil) şartı yerine getirilmese dahi yüksek oran üzerinden ödeme yapıldığı, buna göre teknik personel vasfını taşıyan davacı işçinin fark hizmet zammı alacağına hak kazandığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
Dairemizin 21.11.2022 tarihli ve 2022/13035 Esas, 2022/14842 Karar sayılı bozma ilâmıyla; Mahkemece davacı tarafından yapılan işin teknik elemanların yaptıkları işler kapsamında olduğu değerlendirilmiş ise de ilgili toplu ... sözleşmesinin 36 ncı maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında emsali memur personele atıf yapıldığı, davacının 657 sayılı Kanun uyarınca aranan gerekli mesleki eğitiminin (en az orta derecede mesleki tahsil/teknik lise veya dengi okul) bulunmadığı, davacının ortaokul mezunu olduğu, toplu ... sözleşmesinin ilgili maddesinden yararlanamayacağı, Mahkemece davanın reddine karar verilmesi gerekirken davanın kabulünün hatalı olduğu gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozma ilâmı doğrultusunda davanın reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; 4857 sayılı ... Kanunu'na tâbi çalışan işçilerin devlet memuru gibi sınıf ve dereceleri olmadığından işçilerin sınıf ayrımının yaptıkları işe göre belirlendiğini, eğitim şartının aranmadığını, toplu ... sözleşmesinde de fiilen yapılan işe göre teknik personel ayrımı yapıldığını, toplu ... sözleşmesinin yanlış yorumlandığını; ayrıca Yargıtay (Kapatılan) 22.Hukuk Dairesinin ve 9. Hukuk Dairesinin aynı konudaki emsal dosyalarda verilen kabul kararlarının onandığını, bu sebeple emsal dosyalar dikkate alınarak İlk Derece Mahkmesi kararının bozularak davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının 01.01.2019- 31.12.2020 yürürlük süreli ve ... Sağlık ... Sendikası ile Sağlık Bakanlığının üyesi olduğu işveren Sendikası ... arasında 10.08.2020 tarihinde imzalanan toplu ... sözleşmesinin 36 ncı maddesi kapsamında hizmet zammı ücret farkı alacağına hak kazanıp kazanmadığına ilişkindir.
İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 6356 sayılı Kanun'un 39 uncu maddesi, 657 sayılı Kanun'un 36 ncı maddesi.
Değerlendirme
Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
11.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.