TOPLU TAŞIMAYLA BİRLİKTE SERVİS HİZMETİ KULLANILDIĞI TAKDİRDE YOL ÜCRETİ TALEP EDİLEMEZ

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2023/21588 E. 2024/901 K. 23.01.2024 T.

Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.

Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili işçinin davalı Millî Savunma Bakanlığının 2. ... Bakım Fabrika Müdürlüğü işyerinde çalıştığını, davacının ... ... Sendikası üyesi olup işyerinde yürürlükte olan toplu ... sözleşmesinden yararlandığını, toplu ... sözleşmelerinde servis hizmetinin düzenlendiğini, işçilere servis hizmetinin verilemediği durumlara ilişkin olarak yol ücreti ödeneceğinin belirtildiğini, davacının işyerindeki servis hizmetine dâhil edilmediğini, toplu taşıma kullanarak işe gidip geldiğini ileri sürerek yol ücreti alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'inde bulunarak servisten yararlanmak isteyen personelin ikametgah adreslerine en yakın servis noktalarına gelip buradan toplanıp servise bindirildiğini, işverenin tüm işçileri ... ... ikametgahına kadar servisle taşıma yükümlülüğünün bulunmadığını, işçi sayısının mevcudiyetine göre merkez ilçelerde oturanların neredeyse her yerinde servis güzergahı bulunduğunu, toplu ... sözleşmesinin uygulanabilmesi için servisin o bölgeye hiç çıkarılmamış olması gerektiğini, bu nedenlerle talebin yersiz olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; toplu ... sözleşmesi örnekleri sunulan her üç toplu ... sözleşmesinin "Servis Hizmeti" başlıklı 74 üncü maddesinin (a) bendinin (4) numaralı alt bendinde servis araçlarının hangi mesafe ve güzergahlarda çalışacağının makul ölçüler çerçevesinde işveren vekilince belirleneceği, (b) bendinde servis hizmetinin verilemediği durumlarda, işçilerin ikametgahlarının işyerine uzaklığına göre ilgili belediye ile koordine edilmesi sonucunda tespit edilecek miktarda işe gidiş ve dönüş için belediye toplu taşıma biletleri veya bu maksatla kullanılacak toplu taşıma kartı (ilgili belediyenin uyguladığı ücretsiz ya da düşük ücretli transferler dikkate alınarak) verileceği, bilet veya bu maksatla kullanılacak toplu taşıma kartı verilememesi durumunda belediyenin rayici üzerinden bedelinin net olarak ödeneceği düzenlemesinin mevcut olduğu, emsal nitelikteki ... 14. ... Mahkemesinin 08.07.2020 tarihli ve 2018/467 Esas, 2020/427 Karar ... kararına ilişkin ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesinin 18.05.2022 tarihli ve 2020/2109 Esas, 2022/1867 Karar ... kararına göre servisten yararlanmak isteyen personelin ikamet adreslerine en yakın servis noktalarına gelerek servisi kullandıkları, işçilerin ... ... evlerinin önünden alınıp tekrar bırakılmak suretiyle taşınmaları gibi bir uygulama olmadığının anlaşıldığı, emsal nitelikteki bahsi geçen dosya ve davalı işyeri cevabi yazısına göre davacının yapılan servis planlamasına dâhil edildiğinden yol ücretine hak kazanamadığı gerekçeleriyle davanın reddine karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; müvekkilinin servisle bırakıldıktan sonra toplu taşıma kullanmak zorunda kaldığını, yol ücreti alamamasının hem toplu ... sözleşmesi hükümlerine hem de hakkaniyet ilkesine açıkça aykırı olduğunu, davacının aynı konuyla ilgili açılmış ve kabul kararı verilmiş kesinleşmiş dosyası bulunduğunu, kabul kararı verilen dönem ile müvekkilinin şu anki durumunun aynı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 24, 25 ve 26. Dönem Toplu ... Sözleşmeleri'nin "Servis Hizmeti" başlıklı 74 üncü maddesinin (a) bendinin (4) numaralı alt bendinde servis araçlarının hangi mesafe ve güzergahlarda çalışacağının makul ölçüler çerçevesinde işveren vekilince belirleneceği, (b) bendinde servis hizmetinin verilemediği durumlarda, işçilerin ikametgahlarının işyerine uzaklığına göre ilgili belediye ile koordine edilmesi sonucunda tespit edilecek miktarda işe gidiş ve dönüş için belediye toplu taşıma biletleri veya bu maksatla kullanılacak toplu taşıma kartı (ilgili belediyenin uyguladığı ücretsiz ya da düşük ücretli transferler dikkate alınarak) verileceği, bilet veya bu maksatla kullanılacak toplu taşıma kartı verilememesi durumunda belediyenin rayici üzerinden bedelinin net olarak ödeneceği; ancak işveren veya vekili servis hizmetinin verilememesi ile ilgili aksaklığın en kısa zamanda giderilmesi maksadıyla her türlü gayreti göstereceği, bu haktan, işyerince servis planlamasına dâhil edilen işçilerin servis hizmeti verildiği müddetçe yararlanamayacağı düzenlemesinin mevcut olduğu, davalı işveren tarafından ... merkez ilçelerine yönelik servis güzergahı oluşturulduğu, servisten yararlanmak isteyen personelin ikamet adreslerine en yakın servis noktalarına gelerek servisi kullandıkları, toplu ... sözleşmesinin 74 üncü maddesi incelendiğinde işçilerin ... ... evlerinin önünden alınıp tekrar bırakılmak suretiyle taşınmaları gibi bir uygulama olmadığı, davacının işyerinde servis hizmeti uygulamasından yararlandığı, servis güzergahını kullandıktan sonra sevine toplu taşıma aracı ile gitmesinin toplu ... sözleşmesi uyarınca yol ücreti talep etmesine olanak sağlamadığı, dolayısı ile davacının talebinin yerinde olmadığı ayrıca davacının daha önce açmış olduğu aynı talepli alacak davasının kabulüne karar verilmiş ise de bu karara yönelik istinaf başvurusunun miktar gözetilerek bölge adliye mahkemesince reddine karar verildiği bu nedenle emsal olarak kabul edilemeyeceği gerekçeleriyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; davacının toplu ... sözleşmesi hükümlerinden kaynaklı yol ücretine hak kazanıp kazanamadığı noktasındadır.

2. İlgili Hukuk
1.6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.

2. 6356 ... Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun 39 ve 53 üncü maddeleri.

3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 ... Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,

Aşağıda yazılı temyiz harcının davacıya yükletilmesine,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

23.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.