YÜKLENİCİ İLAVE İŞLER NEDENİYLE ÜCRET TALEP EDEBİLİR

Yargıtay 15.Hukuk Dairesi 2014/5986 E. 2015/3761K. 29.06.2015 T.

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davacı-k.davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Asıl dava, eser sözleşmesinden kaynaklan eksik ifa nedeniyle eksik işler bedelinin tahsili; karşı dava ise, bakiye iş bedeli ile sözleşme dışı ilave işler bedelinin tahsili istemlerine ilişkin olup; mahkemece asıl ve karşı davanın ayrı ayrı reddine dair verilen karar, davacı karşı davalı iş sahibi dernek vekilince temyiz edilmiştir.

Taraflar arasında akdedilen 03.10.2007 tarihli sözleşme olaya uygulanması gereken 818 sayılı Borçlar Kanunu'nun 365. maddesi uyarınca götürü bedelli eser sözleşmesi niteliğindedir. Bu türden sözleşmelerde, işin eksik teslim edildiğinin savunulması halinde, ekonomik değerinin bulunması şartıyla, yüklenici yaptığı kadar iş bedeli alacaktır. Götürü bedel esasına dayalı eser sözleşmelerinde, yüklenicinin yaptığı işin bedelinin hesaplanmasında öncelikle, yüklenicinin işin bütününe oranla ne kadarlık kısmı tamamladığı bulunmalıdır. Bulunan bu orana "İşin Fiziki Gerçekleşme Oranı" denir. İşin fiziki gerçekleşme oranının, sözleşme ile kabul edilen götürü bedele oranı ise, yüklenicinin hak ettiği iş bedelini ortaya çıkarır. Diğer taraftan, sözleşmesinde özel bir düzenleme bulunmamak kaydıyla, yüklenici; sözleşme kapsamı dışında kalan ilave imalâtlar yapmışsa, bu işlerin bedeli de yine 818 sayılı Borçlar Kanunu'nun 410 ve devamı maddeleri uyarınca işin yapılıp teslim edildiği yıl mahalli serbest piyasa rayiçlerine göre hesaplanarak yüklenici hakedişine eklenmelidir. Yüklenicinin buna göre belirlenen hakedişi ile iş sahibi tarafından kendisine ödenen bedel mukayese edilerek yapılan işe nazaran fazla ya da eksik ödeme olup olmadığı tespit edilmelidir.

Somut olayda; mahkemece, yargılama sırasında birtakım eksik işler tespit edilmiş ve bunların bedeli belirlenmiş ise de, alınan ek raporlarda bu işlerin de ikame imalâtlar yapılmak suretiyle karşılandığı gerekçesiyle asıl ve karşı davanın reddi cihetine gidilmiştir. Mahkemece, hükme esas alınan bilirkişi raporları az yukarıda götürü bedel esasına dayalı eser sözleşmelerinde iş bedelinin hesaplanmasına ve ilave işler bedelinin belirlenmesine ilişkin kurallar bakımından, hüküm kurmaya elverişli değildir.

Buna göre, mahkemece; mahallinde yapılacak inceleme ve dosyada bulunan belgelerle, tanık beyanları bir bütün halinde değerlendirilmek suretiyle götürü bedele dahil olan ve sözleşmenin 6. maddesi kapsamında gösterilen işlerin fiilen yapılıp yapılmadığı belirlenerek, yapılan işlerin tüm işe fiziki oranı tespit edilmeli, buna göre yüklenicinin hak ettiği iş bedeli ile kanıtladığı ölçüde ilave işlerin bedeli de işin 2007 ve 2008 yıllarında yapılmış olmasına göre bu yıllarda serbest piyasada geçerli rayiç fiyatlar üzerinden hesaplanarak yüklenici hakedişine ilave edilmeli; sonucuna göre, iş sahibinin fazla ödemesinin bulunması halinde asıl davanın bu bedel üzerinden kabulüne karar verilmeli, aksi durumda şimdiki gibi asıl davanın da reddi cihetine gidilmelidir. Açıklanan kurallara uygun düşmeyen şekilde hazırlanan kök ve ek bilirkişiler kurulu raporlarının hükme esas alınması suretiyle sonuca varılması doğru olmayıp, hükmün bu yönden bozulması gerektiği gibi karşı davada dernek yararına hükmedilen vekâlet ücretinin ne şekilde belirlendiği belli olmaksızın eksik olarak takdir edilmiş olması da bozmayı gerektirmiştir.

SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı karşı davalı iş sahibi dernek vekilinin temyiz itirazının kabulüyle hükmün davacı karşı davalı iş sahibi dernek yararına BOZULMASINA, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 29.06.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.